GNU TAR (Kaset Arşivi) formatı, Unix benzeri işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılan bir dosya arşivi ve sıkıştırma formatıdır. Başlangıçta dosyaları manyetik kasete yedeklemek için tasarlanmıştı, ancak artık verimli depolama ve aktarım için birçok dosyayı tek bir sıkıştırılmış arşiv dosyasında toplamak için yaygın olarak kullanılmaktadır. TAR formatı, dosya özniteliklerini, dizin yapılarını korur ve çeşitli sıkıştırma algoritmalarını destekler.
Bir TAR arşiv dosyası, bir dizi dosya başlık kaydı ve dosya veri bloklarından oluşur. Arşivdeki her dosya, dosya hakkında meta veriler içeren bir başlık kaydıyla temsil edilir ve ardından dosya verilerinin kendisi gelir. Başlık kaydı 512 bayt boyutundadır ve dosya adı, dosya modu (izinler), sahip ve grup kimlikleri, dosya boyutu, değiştirme zamanı ve sağlama toplamı gibi alanlar içerir.
Başlık kaydındaki dosya adı alanı en fazla 100 karakter uzunluğunda olabilir. Bir dosya adı 100 karakteri aşarsa, ek 155 bayt olan 'ön ek' alanı kullanılarak saklanır. Önek, tam yolu oluşturmak için dosya adıyla birleştirilir. Dosya modu alanı, Unix dosya izinlerini ve dosya türünü (düzenli dosya, dizin, sembolik bağlantı vb.) içerir.
Başlık kaydının ardından, bitişik 512 baytlık bloklarda saklanan dosya verileri gelir. Dosya boyutu 512 baytın katı değilse, son blok boş baytlarla doldurulur. Her dosyanın veri blokları, dosyalar arasında ayırıcı veya sınırlayıcı olmaksızın arşivde sıralı olarak yazılır.
TAR arşivleri, normal dosya ve dizinlere ek olarak çeşitli başlık kayıt türlerini destekler. Sembolik bağlantılar ve sabit bağlantılar, hedef dosyaya başvuran özel başlık kayıtları kullanılarak temsil edilir. Aygıt dosyaları, adlandırılmış kanallar ve diğer özel dosya türleri de desteklenir. Genişletilmiş öznitelikler ve ACL'ler, pax değişim formatı başlıkları kullanılarak saklanabilir.
TAR formatının temel özelliklerinden biri, uzun dosya adlarını ve yollarını desteklemesidir. TAR'ın ilk sürümleri 100 karakterlik dosya adlarıyla sınırlıydı, ancak USTAR (Unix Standard TAR) formatı gibi sonraki sürümler bunu daha uzun adları destekleyecek şekilde genişletti. POSIX.1-2001 standardı, daha uzun dosya adlarına ve yollara ve ek meta veri alanlarına izin veren yeni bir genişletilebilir format tanıttı.
Sıkıştırma, dosya boyutunu azaltmak için genellikle TAR arşivleriyle birlikte kullanılır. En popüler sıkıştırma yöntemleri gzip (.tar.gz veya .tgz), bzip2 (.tar.bz2) ve xz (.tar.xz)'dir. Bu sıkıştırılmış TAR arşivleri, önce normal bir TAR arşivi oluşturularak ve ardından seçilen sıkıştırma algoritmasıyla sıkıştırılarak oluşturulur. Sıkıştırılmış bir TAR arşivini çıkarırken, önce sıkıştırma kaldırılır ve ardından normal TAR çıkarma işlemi uygulanır.
TAR formatı ayrıca yerleşik hata algılama ve kurtarma mekanizmaları içerir. Her başlık kaydı, arşiv oluşturulduğunda hesaplanan bir sağlama toplamı alanı içerir. Dosyalar bir TAR arşivinden çıkarılırken, veri bütünlüğünü sağlamak için sağlama toplamı doğrulanır. Bir sağlama toplamı uyuşmazlığı tespit edilirse, bir hata bildirilir ve çıkarma işlemi etkilenen dosyayı atlayabilir veya mümkün olduğunca fazla veriyi kurtarmaya çalışabilir.
Temel TAR formatına ek olarak, kullanımda olan çeşitli varyasyonlar ve uzantılar vardır. Linux dağıtımlarında yaygın olarak kullanılan GNU TAR sürümü, çoklu birim arşivler, seyrek dosya desteği ve artımlı yedeklemeler gibi ek özellikler içerir. Star ve pax gibi diğer uzantılar, gelişmiş performans, Unix dışı sistemlerle uyumluluk ve genişletilmiş meta veriler için destek sunar.
Yaşına ve sınırlamalarına rağmen, TAR formatı basitliği, taşınabilirliği ve farklı platformlar ve araçlar arasında geniş desteği nedeniyle yaygın olarak kullanılmaya devam etmektedir. Birçok üst düzey yedekleme ve arşivleme çözümü için bir temel görevi görür ve genellikle yazılım paketlerini ve kaynak kodunu dağıtmak için bir kapsayıcı formatı olarak kullanılır. Yeni teknolojiler ve depolama ortamları ortaya çıktıkça, TAR formatı değişen ihtiyaçları karşılamak için uyarlanmış ve geliştirilmiş ve modern bilgi işlem ortamlarında sürekli alaka düzeyini sağlamıştır.
Dosya sıkıştırması, veri dosyalarının boyutunu verimli depolama veya iletim için azaltan bir süreçtir. Çeşitli algoritmaları kullanarak, veriyi sıkıştırmak için fazlalıkları belirleyip ortadan kaldırır, bu genellikle verinin boyutunu orijinal bilgiyi kaybetmeden önemli ölçüde azaltabilir.
İki ana dosya sıkıştırma türü vardır: kayıpsız ve kayıplı. Kayıpsız sıkıştırma, orijinal verinin sıkıştırılmış veriden mükemmel bir şekilde yeniden oluşturulmasını sağlar, bu da her bit verinin önemli olduğu dosyalar için idealdir, örneğin metin veya veritabanı dosyaları. Yaygın örnekler arasında ZIP ve RAR dosya formatları bulunmaktadır. Diğer yandan, kayıplı sıkıştırma, dosya boyutunu daha önemli ölçüde azaltmak için daha az önemli verileri ortadan kaldırır, genellikle ses, video ve görüntü dosyalarında kullanılır. JPEG ve MP3'ler, bazı veri kayıplarının içeriğin algılanan kalitesini önemli ölçüde düşürmediği örneklerdir.
Dosya sıkıştırması çok sayıda şekilde faydalıdır. Cihazlarda ve sunucularda depolama alanını korur, maliyetleri düşürür ve verimliliği artırır. Ayrıca, ağlar üzerinden dosya aktarım sürelerini hızlandırır, bu da özellikle büyük dosyalar için çok değerlidir. Ayrıca, sıkıştırılmış dosyalar bir arşiv dosyasına gruplandırılabilir, bu da birden çok dosyanın organizasyonunda ve daha kolay taşınmasında yardımcı olur.
Ancak, dosya sıkıştırmasının bazı dezavantajları vardır. Sıkıştırma ve sıkıştırmayı açma süreci hesaplama kaynakları gerektirir, bu da sistem performansını yavaşlatabilir, özellikle daha büyük dosyalar için. Ayrıca, kayıplı sıkıştırma durumunda, bazı orijinal veriler sıkıştırma sırasında kaybolur ve sonuçtaki kalite, tüm kullanımlar için kabul edilebilir olmayabilir, özellikle yüksek kalite talep eden profesyonel uygulamalar için.
Dosya sıkıştırması, bugünün dijital dünyasında kritik bir araçtır. Verimliliği artırır, depolama alanını korur ve indirme ve yükleme sürelerini azaltır. Bununla birlikte, sistem performansı ve kalite bozulma riski açısından kendi dezavantajlarına sahiptir. Bu nedenle, belirli veri ihtiyaçları için doğru sıkıştırma tekniğini seçerken bu faktörlerin farkında olmak önemlidir.
Dosya sıkıştırması, dosyanın boyutunu azaltma işlemidir, genellikle depolama alanını tasarruf etmek veya bir ağ üzerindeki iletimi hızlandırmak için kullanılır.
Dosya sıkıştırması, verilerdeki gereksiz bilgileri belirleyip çıkararak çalışır. İlk verileri daha küçük bir alanda kodlamak için algoritmalar kullanır.
Dosya sıkıştırmanın iki ana türü lossless (kayıpsız) ve lossy (kayıplı) sıkıştırmadır. Kayıpsız sıkıştırma, orijinal dosyanın mükemmel bir şekilde geri yüklenmesini sağlarken, kayıplı sıkıştırma, veri kalitesindeki bazı kayıpların maliyetine daha büyük ölçüde boyut küçültmeyi sağlar.
Popüler bir dosya sıkıştırma aracı örneği, ZIP ve RAR dahil olmak üzere birden fazla sıkıştırma formatını destekleyen WinZip'tir.
Kayıpsız sıkıştırma ile kalite değişmez. Ancak, kayıplı sıkıştırmada, dosya boyutunu daha da küçültmek için az önemli veriler çıkarıldığından kalitede belirgin bir azalma olabilir.
Evet, veri bütünlüğü açısından dosya sıkıştırması güvenlidir, özellikle kayıpsız sıkıştırmayla. Ancak, başka herhangi bir dosyada olduğu gibi, sıkıştırılmış dosyalar da zararlı yazılım veya virüsler tarafından hedef alınabilir, bu yüzden her zaman güvenilir bir güvenlik yazılımı bulundurmak önemlidir.
Neredeyse tüm dosya türleri sıkıştırılabilir, bu türler arasında metin dosyaları, resimler, ses, video ve yazılım dosyaları bulunur. Ancak, elde edilebilecek sıkıştırma seviyesi, dosya türlerine göre önemli ölçüde değişebilir.
ZIP dosyası, bir veya daha fazla dosyanın boyutunu azaltmak için kayıpsız sıkıştırmayı kullanan bir dosya formatı türüdür. ZIP dosyasındaki birden fazla dosya, tek bir dosyada etkili bir şekilde bir araya getirilir, bu da paylaşmayı kolaylaştırır.
Teknik olarak, evet, ancak ek boyut azaltma minimum veya hatta zararlı olabilir. Zaten sıkıştırılmış bir dosyayı sıkıştırmak, bazen sıkıştırma algoritması tarafından eklenen metadatanın neden olduğu boyut artışına neden olabilir.
Bir dosyayı açmak için genellikle bir açma veya açma aracına ihtiyacınız vardır, örneğin WinZip veya 7-Zip. Bu araçlar, sıkıştırılmış formatından orijinal dosyaları çıkarabilir.